Muziekindustrie in opstand: Artiesten protesteren tegen AI in muziek

Steeds meer artiesten spreken zich uit tegen het gebruik van kunstmatige intelligentie (AI) in de muziekwereld. Waar AI eerst vooral werd gezien als een hulpmiddel, maken veel muzikanten zich nu zorgen over de impact op hun vak. Grote namen als Billie Eilish, Ed Sheeran, Nicki Minaj en Drake hebben zich uitgesproken tegen AI-gegenereerde muziek en roepen op tot strengere regelgeving.

De opkomst van AI in de muziekindustrie heeft een enorme discussie op gang gebracht. Enerzijds biedt AI nieuwe mogelijkheden voor het maken en bewerken van muziek, maar anderzijds roept het ethische en juridische vragen op. Wat betekent dit voor de toekomst van muzikanten? Kan AI de creatieve ziel van muziek overnemen?

Waarom is AI een bedreiging voor artiesten?

Met de razendsnelle ontwikkelingen in AI kunnen computers tegenwoordig complete nummers componeren, songteksten schrijven en zelfs de stemmen van bekende artiesten nabootsen. Hierdoor kunnen mensen zonder enige muzikale achtergrond hits creëren die niet meer te onderscheiden zijn van ‘echte’ muziek. Dit heeft geleid tot grote zorgen bij artiesten en platenlabels.

Een voorbeeld hiervan was het virale AI-gegenereerde duet tussen Drake en The Weeknd. Het nummer, getiteld Heart on My Sleeve, werd door miljoenen mensen beluisterd en zelfs als ‘echte’ release aangezien. Maar het was volledig door AI gegenereerd – zonder toestemming van de artiesten. Dit incident leidde tot woedende reacties vanuit de muziekwereld en werd uiteindelijk van streamingdiensten verwijderd.

Billie Eilish uitte haar frustratie in een interview: “Het is beangstigend hoe makkelijk iemand mijn stem kan nabootsen en een nummer kan uitbrengen dat ik nooit heb gezongen. Muziek is iets persoonlijks, iets dat voortkomt uit emotie en ervaring. AI kan dat niet vervangen.”

Daarnaast maken veel artiesten zich zorgen over inkomstenverlies. Platenmaatschappijen investeren miljoenen in het produceren van muziek, terwijl AI binnen enkele minuten een goedkoop alternatief kan bieden. Dit kan ervoor zorgen dat minder geld wordt geïnvesteerd in opkomende artiesten en dat muziek een ‘wegwerpindustrie’ wordt.

Artiesten slaan alarm: een stil protest

Om een krachtig signaal af te geven, hebben meer dan 1.000 artiesten zich verenigd in een uniek protest. Ze hebben gezamenlijk een album uitgebracht dat volledig stil is– geen muziek, geen vocals, alleen stilte. Het album, getiteld The Sound of Silence?, dient als statement tegen de opkomst van AI in de muziekindustrie.

Ed Sheeran sprak zich uit over het protest: “Muziek maken is een kunstvorm, geen algoritme. Als we dit laten gebeuren, verliezen we de ziel van muziek.”

Ook streamingdiensten worden steeds meer onder druk gezet om maatregelen te nemen. Spotify, Apple Music en YouTube hebben inmiddels aangekondigd strengere regels te overwegen voor AI-gegenereerde muziek. Sommige nep-nummers die met AI zijn gemaakt, worden al verwijderd, maar artiesten willen dat dit nog verder wordt aangescherpt.

Platenmaatschappijen en wetgevers mengen zich in het debat

Niet alleen artiesten, maar ook platenmaatschappijen en wetgevers bemoeien zich nu met de discussie. Universal Music Group (UMG) heeft streamingdiensten opgeroepen om het verspreiden van AI-muziek zonder toestemming van artiesten aan banden te leggen. UMG noemt AI-muziek “een bedreiging voor het creatieve proces en de rechten van muzikanten.”

In de Verenigde Staten en Europa wordt inmiddels gekeken naar nieuwe wetgeving om artiesten te beschermen. Zo wordt er gesproken over strengere auteursrechten en licenties voor het gebruik van AI bij muziekproductie.

Muziekrechtenorganisatie Buma/Stemra heeft laten weten dat ze zich hard maken voor wetgeving in Nederland en België. “Het moet duidelijk zijn: als een artiest geen toestemming geeft, mag AI niet zomaar hun stem of stijl gebruiken,” aldus een woordvoerder.

Toekomst van AI in muziek: bedreiging of kans?

Hoewel veel artiesten zich tegen AI keren, zijn er ook mogelijkheden. Sommige muzikanten en producers experimenteren met AI als hulpmiddel om hun creativiteit te ondersteunen. AI wordt bijvoorbeeld gebruikt om verloren of beschadigde muziekfragmenten te herstellen, of om achtergrondmuziek te genereren voor films en games.

Een voorbeeld hiervan is Paul McCartney, die AI gebruikte om oude Beatles-opnames te restaureren en een ‘nieuw’ Beatles-nummer uit te brengen. In dit geval hielp AI om het originele geluid te behouden, in plaats van het te vervangen.

Toch blijft de vraag: waar ligt de grens? Hoe zorgen we ervoor dat AI de muziekindustrie ondersteunt, zonder dat het de artiesten zelf overbodig maakt?

Voorlopig lijkt de strijd nog lang niet gestreden. Artiesten blijven hun stem verheffen, en platenlabels en wetgevers werken aan regels om muziek te beschermen. Eén ding is zeker: de muziekwereld zal nooit meer hetzelfde zijn.

Bron: RTL, NOS, NPO Radio 1